کاپ قاعدگی چیست؟

کاپ قاعدگی یا فنجان قاعدگی یک ظرف قابل انعطاف است که در طی قاعدگی در واژن جای‌گذاری می‌شود. این محصول بهداشتی زنانه، قادر به جمع‌آوری ترشحات قاعدگی به جای جذب آن‌هاست و کاربرد آن جلوگیری از نشت خون قاعدگی بر روی لباس می باشد.

فنجان قاعدگی معمولاً از سیلیکون پزشکی یا پرایمر قابل انعطاف ساخته می‌شود و از دو بخش قیف و ساقه تشکیل شده‌است. ساقه برای قرار دادن و برداشتن آن در داخل مهبل استفاده می‌شود.

هر 4 تا 12 ساعت (بسته به مقدار جریان خون) فنجان برداشته و تخلیه می‌شود و پس از شستشو دوباره جای‌گذاری می‌شود.

پس از هر دوره استفاده، فنجان باید حداقل 5 دقیقه با آب جوش شستشو داده شود و تا برای استفاده در ماه آینده محل رشد عوامل بیماری‌زا نباشد.

کاپ قاعدگی چیست؟

کاپ قاعدگی یک وسیلهٔ بهداشتی و پزشکی است که زنان هنگام قاعدگی از آن استفاده می‌کنند و مایع قاعدگی خارج شده از رحم را جمع‌آوری می‌کند.

برخلاف تامپون‌ها و نوارهای بهداشتی، فنجان‌ها به جای جذب، مایع قاعدگی را جمع می‌کنند.

یک فنجان قاعدگی تا پنج سال یا بیشتر قابل استفاده است.

این مسئله باعث می‌شود تا هزینه‌های بلندمدت آن کمتر از تامپون‌ها یا نوارهای یکبار مصرف باشد، گرچه که هزینهٔ اولیهٔ آن بالاتر است.

گفته می‌شود فنجان‌های قاعدگی چون مصرف کمتری دارند، برای محیط زیست نیز مناسب‌ترند اما این مسئله نیاز به بررسی دارد.

با توجه به اینکه فنجان قاعدگی قابل استفاده مجدد است،  زباله‌های تولید شده در چرخه قاعدگی را کاهش می‌دهد.

بیشتر شرکت‌های تولیدکننده فنجان قاعدگی، آن را در دو اندازهٔ بزرگ و کوچک به فروش می‌رسانند.

فنجان قاعدگی بدون رنگ و شفاف فروخته می‌شود، اما چند شرکت نیز فنجان‌های رنگی مانند صورتی یا بنفش را ارائه می‌کنند.

گفته می‌شود استفاده از فنجان‌های قاعدگی در مقایسه با دیگر گونه‌های جاذب خون قاعدگی گزینهٔ امن‌تری است.

ویژگی های کاپ قاعدگی:

• هنگام استفاده از فنجان قاعدگی، خون پس از آن که از دهانه رحم خارج میشود در داخل کاپ جمع‌آوری می‌شود.
• با تامپون‌ها، مایع جذب می‌شود و به شکل نیمه انعقادی نگه داشته می‌شود که این خود عامل ایجاد بو است.
• کاپ های قاعدگی مایع قاعدگی را در داخل واژن جمع می‌کنند و به‌طور کلی نشت نمی‌کنند.
• بعضی از زنان به علت استفاده نامناسب یا اندازه نامناسب فنجان، در هنگام خون ریزی، کاپ دچار نشت می‌شود.
• اگر آن را به درستی وارد نکنید، فنجان به‌طور کامل باز نمی‌شود و در برابر دیواره‌های واژن چفت نمی‌شود و باعث نشت خون می‌شود.

مطالعات علمی در مورد این محصول:

در یک سرشماری در کشور کانادا در سال 2011 انجام شد، این سؤال از زنان پرسیده شد که آیا فنجان‌های قاعدگی جایگزین مناسبی برای تامپون‌ها هستند یا خیر؟

نتایج نشان می‌دهد که 91٪ از زنان گفته‌اند در قاعدگی خود از فنجان استفاده می‌کنند و آن را به دیگران نیز توصیه می‌کنند.

در یک مطالعه بالینی دیگر که در سال 1991 بر روی 51 زن انجام شد، 23 نفر از شرکت‌کنندگان (45٪) فنجان‌های قاعدگی را یک روش قابل قبول برای مدیریت جریان قاعدگی عنوان کردند.

در یک مطالعهٔ دیگری که در مناطق روستایی کنیا انجام شد، برای دختران مقطع ابتدایی به جای اقلام مراقبت قاعدگی پارچه‌ای یا …، از فنجان قاعدگی یا بهداشتی استفاده شد.

نتیجه این شد که دخترانی که از فنجان قاعدگی استفاده کرده بودند در مقایسه با گروه شاهد، کمتر دچار عفونتهای منتقله از راه جنسی شدند.

همچنین شیوع واژینوز باکتریال در بین مصرف‌کنندگان فنجان در مقایسه با مصرف‌کنندگان دیگر اقلام بهداشتی استفاده می‌کنند، کمتر بود.

پس از شش ماه، کاربران فنجان قاعدگی از نشت یا بوی شرم آور آزاد می‌شدند و می‌توانستند آزادانه‌تر در فعالیت‌های کلاس و ورزش شرکت کنند.

برای برای استریل‌شدن و استفاده مجدد از کاپ قاعدگی میتواند آن را بجوشانید.

دسترسی به آب و بهداشت:

تمیز کردن فنجان قاعدگی در یک توالت عمومی می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند؛ زیرا محل شستشوی دست‌ها معمولاً بهداشتی نیست.

بعضی از تولیدکنندگان پیشنهاد می‌کنند فنجان را با یک بافت پاک کنید و تمیزکردن نهایی آن را در فرصت‌های بعدی انجام دهید.

همچنین می‌توانید یک بطری کوچک از آب را با خود داشته باشید تا فنجان را به‌طور خصوصی بر روی توالت بشوید.

یکی دیگر از گزینه‌ها استفاده از دستمال مرطوب است.

از آن‌جایی که ممکن است هر 6 تا 24 ساعت فنجان‌های قاعدگی نیاز به تخلیه داشته باشند، بسیاری از افراد میتوانند این عمل را در منزل انجام دهند.

قبل از قرار دادن کاپ، شستن دست ها الزامیست، این مسئله برای زنان در کشورهای در حال توسعه چالش‌برانگیز است.

عدم شستشوی کامل جام و دست‌ها باعث رشد باکتری‌های جدید در مهبل (واژن) می‌شود که ممکن است خطر ابتلا به UTIها و دیگر عفونت‌ها را افزایش دهد.

نوارهای بهداشتی یکبار مصرف و قابل استفاده مجدد نیازی به بهداشت یکسانی ندارند، اگر چه نوارهای قابل استفاده مجدد نیز نیاز به دسترسی به آب برای تمیز کردن هستند.

با توجه به این که فنجان‌های قاعدگی یکبار در ماه نیاز به جوشیدن دارند، در صورت عدم وجود آب و محلی برای جوشاندن آن، استفادهٔ بهداشتی از فنجان‌ها در برخی مناطق دشوار است.

فنجان قاعدگی ممکن است خراب شود و کاربر باید به این نکته توجه داشته باشد. این مسئله باعث نشت خون روی لباس می‌شود.

نکات بهداشتی:

در ابتدای هر دوره نیاز است کاپ قاعدگی خود را استریل کنید. فنجان‌های قاعدگی هنگام استفاده ایمن هستند و هیچ خطری برای سلامت مربوط به استفاده آن‌ها پیدا نشده‌است.

هیچ تحقیق پزشکی برای اطمینان از اینکه فنجان قاعدگی قبل از معرفی در بازار امن بود، انجام نشده‌است.

تحقیقات اولیه که در سال 1962 انجام شد مشخص شد که 50 درصد زنان از فنجان قاعدگی استفاده میکردند.

محققان، لکه‌های واژینال، باکتری‌ها گرم و باکتری‌های هوازی را از ترشحات واژینال استخراج کردند.

معاینه واژینال اسپکولوم انجام شد و pH اندازه‌گیری شد و نسبت به گذشته نتایج تغییرات رشد قابل توجهی داشته است.

انواع کاپ قاعدگی:

کاپ یا فنجان قاعدگی به‌طور کلی زاویه‌دار است اما استثناهایی هم وجود دارد.

اکثر شرکت ها از سیلیکون به عنوان مواد اولیه برای تولید فنجان قاعدگی استفاده می‌کنند، اگر چه لاتکس هم از گزینه‌های دیگر است.

فنجان قاعدگی ساخته شده از سیلیکون به‌ طور کلی برای مدت 1 تا 5 سال قابل استفاده است.

کاپ قاعدگی حلقه ای باعث می‌شود افراد راحت تر آن را جایگذاری یا خارج کنند.

کاپ قاعدگی یک وسیلهٔ بهداشتی و پزشکی است که افراد هنگام پریود شدن از آن استفاده می‌کنند و خون خارج شده از واژن را جمع‌آوری می‌کند.

اندازه‌ها و گزینه‌های انتخاب:

بیشتر مارک‌های فنجان قاعدگی آن را در دو اندازه ارائه می‌کنند. یکی کوچکتر و یکی بزرگتر.

اندازه‌های کوچکتر برای زنان زیر 30سال توصیه می‌شود که زایمان طبیعی نداشته‌اند.

اندازه بزرگتر برای زنان بالای 30 سال، زایمان طبیعی یا سنگین‌وزن توصیه می‌شود.

جام‌های با ابعاد حتی کوچکتر نیز وجود دارند که برای نوجوانان و همچنین زنان و دختران لاغرتر و جوان‌تر توصیه می‌شود.

طول فنجان نیز باید مورد توجه قرار گیرد: مثلاً اگر گردن رحم زن به‌ویژه پایین باشد، ممکن است لازم باشد از یک فنجان کوتاه استفاده کند.

فنجان قاعدگی به‌طور متوسط حدود 20 میلی‌لیتر حجم دارد. برخی از فنجان‌ها در اندازهٔ بزرگتر طراحی شده  30 تا 42 میلی‌لیتر حجم دارند.

با این حال، تمام فنجان‌های موجود در حال حاضر ظرفیت بالاتری نسبت به یک تامپون معمولی دارند که 10 تا 12 میلی‌لیتر است.

تنها یک کمپانی آلمانی است که کاپ قاعدگی در اندازهای مختلف تولید می‌کند.

نکته مهم در انتخاب یک فنجان قاعدگی، استحکام و انعطاف‌پذیری آن است.

برخی از شرکت‌ها طیف وسیعی از انعطاف‌پذیری فنجان را ارائه می‌دهند.

یک فنجان سفت‌، پس از قرار دادن به راحتی باز می‌شود و ممکن است چسبندگی سازگارتری در برابر دیواره واژن ایجاد کند، اما بسیاری از زنان فنجان نرم‌تر را برای استفاده راحت‌تر انتخاب می‌کنند.

انواع رنگ:

سیلیکونی که اکثر مدل های فنجان تولید می‌کنند به‌طور طبیعی بی‌رنگ و شفاف است.

چندین برند تولید کننده، فنجان‌های رنگی یا بی‌رنگ را تولید می‌کنند.

رنگ یک کاپ رنگی ممکن است در طول زمان تغییر کند، هر چند لکه‌ها اغلب به اندازه فنجان‌های رنگی واضح نیستند.

اکثر کاپ های تولید شده، به جز کاپ های رنگی، هیچ افزودنی دیگری ندارند.

همچنین از طرف سازمان غذا و داروی آمریکا و ایران، کاپ های رنگی مورد تأیید قرار گرفته‌اند.

هزینه کاپ قاعدگی:

محصولات قاعدگی قابل استفاده مجدد (از جمله فنجانهای قاعدگی) ارزان‌تر از محصولات یکبار مصرف هستند.

هزینهٔ استفاده از یک فنجان قاعدگی در مقایسه با گزینه‌های دیگر مانند تامپون ذخیره خواهد شد.

یک زن در یک کشور توسعه یافته به‌طور متوسط 60دلار در سال برای تهیه نوار و تامپون خرج می‌کند.

اگر یک زن 40 ساله را در نظر بگیریم، در طول عمر او هزینهٔ نوار و تامپون به 2400 دلار می‌رسد.

اگر متوسط فنجان قاعدگی سیلیکون بین یک تا پنج سال طول بکشد، پس از 40 سال، بین 8 تا 40 فنجان مورد نیاز است .

با توجه به هزینهٔ متوسط 30 دلار برای هر کاپ برای یک زن، هزینه ایی بین 240 تا 1200 دلار را در بر میگیرد.

هزینه‌های پیش از قاعدگی ممکن است برای خانوارهای کم درآمد، شاید گران باشد ولی بصرفه تر از نواربهداشتی است.

نحوه استفاده:

فنجان قاعدگی به این شکل در واژن قرار می‌گیرد که ابتدا با دست فشرده شده و لبه‌های آن به هم چسبانده می‌شود و سپس وارد واژن می‌شود.

فنجان در واژن معمولاً خود به خود باز می‌شود و به دیواره می‌چسبد.

اگر فنجان خود به خود باز نشد، کاربر می‌تواند آن را یک دور با دست بچرخاند تا اطمینان حاصل کند که کاملاً باز شده و درست قرار گرفته‌است.

فنجان باید در اطراف گردن رحم قرار گیرد. اگر به درستی وارد شود، فنجان نباید نشت کند یا باعث احساس ناراحتی شود.

در مقایسه با تامپون، فنجان قاعدگی باید در کانال واژینی پایین‌تر قرار گیرد و ساقهٔ آن باید کاملاً داخل واژن باشد.

تکنیک‌های مختلف تاشو برای قراردادن فنجان قاعدگی وجود دارد، اما روش‌های معمول عبارتند از C-fold، و همچنین پانچ کردن پایین.

اگر روان‌کننده برای قرار دادن ضروری باشد، باید از روان‌کننده (برپایه آب) استفاده شود؛ زیرا روان‌کنندهای روغنی می‌تواند برای کاپ مخرب باشد.

پس از 4 تا 12 ساعت (بسته به مقدار خون قاعدگی)، فنجان باید تخلیه شود. کشیدن مستقیم ساقه انجام نشود زیرا باعث مکش میشود.

پس از تخلیه، فنجان قاعدگی باید پیش از استفادهٔ دوباره حتماً شستشو داده شود.

برای شستشو می‌توان آن را با صابون شست و در انتهای دوره چند دقیقه در آب جوش قرار داد تا کاملاً تمیز شود.

راه‌حل‌های استریلیزاسیونی که معمولاً برای بطری‌های نوزاد و تجهیزات پستان رایج است، برای استریل‌کردن فنجان نیز کاربرد دارد.

دستورالعمل‌های تمیز کردن فنجان در هر نام تجاری متفاوت است.